W dniu 24 września odbyła się wycieczka po mieście Przemyśl członków naszego związku działającego w Zakładzie Południowym.
Wczesnym porankiem udaliśmy się do Przemyśla. Tego dnia mieliśmy dużo szczęścia, pogoda nam dopisała, a dobrego humoru w całej grupie nie brakowało.
Nasze spotkanie, jak przystało na Kolejarzy, rozpoczęliśmy na dworcu kolejowym w Przemyślu.
Budynek dworca w Przemyślu wzniesiono w latach 1859-1860 równocześnie z budową linii kolejowej z Krakowa do Lwowa przez C.K. Uprzywilejowaną Kolej Galicyjską Karola Ludwika. W 1872 roku Przemyśl połączono linią kolejową przez Karpaty z Węgrami.
Dworzec przebudowano w stylu neobarokowym i rozbudowano w 1895 r., nadając mu bogatą formę architektoniczną. Dobudowano aneksy mieszczące zaplecze restauracji i bagażownię. W końcu XIX w. dobudowano budynek administracyjny. Budynek otrzymał efektowny, neobarokowy wystrój elewacji, a pomieszczenia ogólnodostępne dekorację sztukatorską i polichromie. Hol główny dworca zdobią plafony Feliksa Wygrzywalskiego i Jana Talagi przedstawiające herby i rzemiosła. Na dworcu wielokrotnie gościli wysocy przedstawiciele Monarchii Austro-Węgierskiej z cesarzem Franciszkiem Józefem I na czele, wizytującym budowaną w Przemyślu twierdzę. W 1922 roku wykonano kapitalny remont budynku i nadbudowano o jedno piętro zaplecze restauracji. W latach 2010-2012 dworzec przeszedł szeroko zakrojone prace konserwatorskie i remontowe. a przy nadzorze konserwatora zabytków przywrócono mu wygląd sprzed ponad 100 lat, m.in. panoramy miasta pędzla Mariana Strońskiego, które oświetla zabytkowy, drewniany żyrandol.
Przed Dworcem czekał już na nas licencjonowany przewodnik Marcin Stecura, który przez kolejne pięć godzin prowadził nas przez ulice miasta pokazując nam ciekawe miejsca, okraszając spacer interesującym historiami.
Dzięki Marcinowi dowiedzieliśmy się, że w tym mieście częściej należy patrzeć w górę niż przed siebie, albo pod nogi. Pierwszą lekcję otrzymaliśmy przy obecnym Hotelu Europejskim, który znajduje się vis a vis XIX budynku, w którym kiedyś znajdował się pierwszy Hotel Europejski, którego historyczny szyld przetrwał do dnia dzisiejszego.
Przemyśl to miasto o ponad tysiącletniej tradycji – Pierwsza wzmianka o Przemyślu pojawiła się w tzw. Latopisie Nestora i informuje o zajęciu miasta przez księcia kijowskiego Włodzimierza w 981 r.
Od 1087 r., przez blisko 200 lat, Przemyśl stał się samodzielnym księstwem ruskim. W roku 1340 Kazimierz Wielki ponownie przyłączył ziemię przemyską do Polski i wybudował murowany zamek, który do dziś góruje nad miastem. Od początku swoje istnienia Przemyśl pełnił rolę dużego centrum osadniczego, ważnego obiektu strategicznego, administracyjno-gospodarczego, handlowego i kulturalnego. W 1389 r. Przemyśl uzyskał prawa miejskie, by w XVI i XVII w. stać się jednym z najbogatszych miast w kraju – największym ośrodkiem miejskim pomiędzy Krakowem a Lwowem.
Przemyśl znany jest jako polska stolica fajek i ludwisarstwa. Przemyskie fajki znane są na całym świecie, a dzwony rozbrzmiewają na wszystkich kontynentach. Wąskimi uliczkami miasta dotarliśmy do muzeum dzwonów i fajek, gdzie dowiedzieliśmy się, że jest to jedyne takie muzeum w Polsce.
W czasie spaceru dowiedzieliśmy się o wielu ciekawych historycznych faktach związanych z miastem:
Twierdza Przemyśl odegrała poważną rolę podczas I wojny światowej. Pozostałością tych wydarzeń są liczne w mieście cmentarze żołnierzy poległych w walkach. Twierdza dzisiaj, to 45-kilometrowe pasmo 15 głównych i kilkudziesięciu pomocniczych fortów wokół Przemyśla i kilkanaście mniejszych obiektów militarnych w granicach samego miasta.
W okresie od września 1939 do czerwca 1941 Przemyśl został podobnie jak cała Polska podzielony między dwóch okupantów i leżał jednocześnie w dwóch państwach. Prawobrzeżna część miasta (Stare Miasto) została włączona do ZSRR, a lewobrzeżną (Zasanie) zajęli Niemcy.
Przemyśl jest stolicą dwóch Arcybiskupstw rzymskokatolickiego i greckokatolickiego. Dzięki naszemu przewodnikowi, trafiliśmy m.in. do Kościoła Greckokatolickiego z pięknym ikonostasem z XVII w. oraz Katedry łacińskiej z kryptami biskupów przemyskich.
Ponadto odwiedziliśmy Zamek Kazimierzowski wzniesiony po 1340 roku przez króla Kazimierza Wielkiego na górującym nad miastem Wzgórzu Zamkowym na miejscu starszego grodu. Na zamkowym dziedzińcu są eksponowane relikty rotundy i palatium - budowli z okresu panowania Bolesława Chrobrego. Zamek gruntowanie przebudowany w XVI wieku w stylu renesansowym.
Podsumowując Przemyśl był dla nas bardzo gościnny. Przywitał nas słoneczną pogodą, przyjaznym przewodnikiem oraz doskonałą kuchnią. Po tej wycieczce pozostało nam wiele wrażeń, natomiast humory dopisują nam do dziś dnia.
Autor tekstu:
Tomasz Surówka
Autor zdjęć:
Piotr Landowski