W świetle obowiązujących przepisów, wszystkie osoby odbywające kwarantannę mogą być traktowane jak osoby niezdolne do pracy i ubiegać się o świadczenie z tytułu choroby.

Informacje o kwarantannie lub izolacji są niezbędne do wypłaty zasiłków chorobowych. Osoby skierowane przez jednostkę Państwowej Inspekcji Sanitarnej na kwarantannę mają prawo do świadczeń chorobowych – wynagrodzenia za czas choroby, które finansuje pracodawca, albo zasiłku chorobowego. Dotyczy to osób objętych ubezpieczeniem chorobowym, np. w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy prowadzeniem działalności gospodarczej. Świadczenia przysługują także ubezpieczonym, którzy zostali poddani izolacji, w tym izolacji w warunkach domowych.

Obowiązek odbycia kwarantanny może wynikać z decyzji właściwego organu. Mianowicie, państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny może, w drodze decyzji, nałożyć obowiązek poddania się kwarantannie na osobę:

• zakażoną lub chorą na chorobę zakaźną,
• osobę podejrzaną o zakażenie lub chorobę zakaźną lub
• osobę, która miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego.

Co więcej, również osoby, które były narażone na chorobę zakaźną lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazują objawów chorobowych, mają obowiązek poddać się kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu, jeżeli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej.

W pewnych wypadkach obowiązek poddania się kwarantannie wynikać może również z decyzji lekarza. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania zachorowania na chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną lekarz przyjmujący do szpitala, miejsca izolacji, odbywania kwarantanny lub zlecający izolację w warunkach domowych, kierując się własną oceną stopnia zagrożenia dla zdrowia publicznego, poddaje osobę podejrzaną o zachorowanie, chorą lub narażoną na zakażenie hospitalizacji, izolacji lub kwarantannie oraz badaniom lub zleca izolację w warunkach domowych.

Jest to możliwe również w przypadku, gdy brak jest decyzji państwowego powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego, a osoba podejrzana o zachorowanie, chora lub narażona na zakażenie nie wyraża zgody na hospitalizację, izolację, kwarantannę, wykonanie badania lub izolację w warunkach domowych.

Podejmując tego rodzaju decyzję, lekarz niezwłocznie zawiadamia o niej właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Nie wydaje jednakże formalnej decyzji, ale może wystawić zaświadczenie lekarskie.

Obowiązek poddania się kwarantannie może powstawać również z mocy prawa, niejako samoistnie. Od dnia 15 marca 2020 r. dotyczy to osób, które przekroczyły polską granicę państwową, z wyjątkiem m.in. kierowców wykonujących czynności zawodowe. Obecnie osoby wracające zza granicy muszą poddać się 14-dniowej kwarantannie. Aktualnie obowiązek ten wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. 2020, poz. 697), zwanego dalej „Rozporządzeniem”. Wcześniej, tj. przed dniem 20 kwietnia 2020 r., obowiązek poddania się kwarantannie uregulowany był w innych rozporządzeniach dotyczących ogłoszenia na terytorium Polski stanu zagrożenia epidemiologicznego i stanu epidemii oraz ustanowienia ograniczeń i nakazów z nimi związanych.

Kwarantannę obligatoryjnie muszą odbyć również domownicy osób, wobec których właściwy organ inspekcji sanitarnej wydał decyzję o odbyciu przymusowej kwarantanny w związku z narażeniem na chorobę zakaźną lub stycznością ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a które nie wykazują objawów chorobowych.

Istotne jest to, że co do osób wskazanych powyżej, wobec których obowiązek poddania się kwarantannie powstał z mocy prawa, organ inspekcji sanitarnej nie wydaje decyzji o skierowaniu do kwarantanny. Jest to korzystne w szczególności dla osób przekraczających granicę, ponieważ dzięki takiemu rozwiązaniu nie muszą czekać na przejściach granicznych na wydanie decyzji. Osoby poddane kwarantannie z mocy prawa nie dysponują więc formalną decyzją właściwego organu.

O odbywaniu tego rodzaju kwarantanny należy powiadomić pracodawcę. Ponadto, w terminie 3 dni od zakończenia kwarantanny pracownik powinien złożyć pracodawcy lub podmiotowi zobowiązanemu do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby, pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie kwarantanny, będące jednocześnie usprawiedliwieniem nieobecności w pracy, które to oświadczenie jest następnie przekazywane do ZUS.